chừng nào người dân còn chưa thấy được quyền lực của mình, và chưa tin tưởng vào khả năng thực thi quyền lực của mình thì chống tham nhũng cũng chỉ là những khẩu hiệu mà thôi.
Rời khỏi lớp lúc 15 giờ, Marry Nguyen, một người Mỹ gốc Việt, vội ra xe để kịp đến buổi giảng tại trường đại học UMass. Hôm nay, Marry Nguyen phải tham dự một chuyên đề về phương pháp giảng dạy bậc Trung học do Michael Nichoson, một giáo sư danh tiếng trình bày. Để tham dự buổi hội thảo này, Marry Nguyen phải đóng mức phí tham dự là 500 đô la Mỹ. Hội thảo có khoảng hơn 20 người tham gia, toàn bộ đều là giáo viên. Phần lớn họ đến từ Boston, vài người trong số họ đến từ tiểu bang New Jersey, Virginia, New York. Buổi hội thảo diễn ra rất sôi nổi, diễn giả và thính giả tham gia thảo luận rất nhiều về phương pháp giảng dạy do Giáo sư Michael đã nghiên cứu trong vòng ba năm qua và các tình huống thực tiễn của các giáo viên tham gia. Đến 9 giờ tối, Marry mới có thể rời khỏi Hội thảo. Phải gần 45 phút lái xe, Marry mới về đến nhà.
Marry Nguyen đang là giáo viên dạy sinh vật và toán tại trường Trung học Quincy, Boston. Sẽ không có gì đáng nói nếu khoảng tiền lệ phí tham dự buổi Hội thảo là 500 đô la Mỹ. Hội thảo có khoảng hơn 20 người tham gia, toàn bộ đều là giáo viên. Phần lớn họ đến từ Boston, vài người trong số họ đến từ tiểu bang New Jersey, New York, Virginia. Buổi hội thảo diễn ra rất sôi nổi, diễn giả và thính giả tham gia thảo luận rất nhiều về phương pháp giảng dạy do Giáo sư Michael đã nghiên cứu trong vòng ba năm qua và các tình huống thực tiễn của các giáo viên tham gia. Đến 9 giờ tối, Marry mới có thể rời khỏi Hội thảo. Phải gần 45 phút lái xe, Marry mới về đến nhà.
Marry Nguyen đang là giáo viên dạy sinh vật và toán tại trường Trung học Quincy, Boston. Sẽ không có gì đáng nói nếu khoảng tiền lệ phí tham dự buổi Hội thảo là được đóng từ tiền của Marry và theo quy định hành chánh, thì ngày làm việc của Marry tại trường là từ 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Mỗi năm, Marry Nguyen tham dự khoảng mươi chương trình đào tạo nâng cao từ ngắn hạn (dạng buổi hội thảo trên) hoặc dài hạn hơn, đôi khi kéo dài cả tháng, nhất là vào dịp hè. Những nỗ lực của Marry Nguyen, nói cho cùng, xuất phát từ nhu cầu muốn tồn tại. Hợp đồng lao động giữa Marry với trường sẽ được xem xét lại vào mỗi cuối năm học. Hàng năm, trong trường luôn phải có khoảng 10% giáo viên bị thanh lý hợp đồng để thay vào đó bởi các giáo viên mới. Lý do của việc kết thúc hợp đồng với giáo viên không ngoài 2 nguyên nhân chính:
1. Năng lực của giáo viên: Được đánh giá bởi thành tích học tập của học sinh, bởi ban giám hiệu trường
2. Sự dịch chuyển của chương trình đào tạo: hàng năm, luôn có phần đánh giá lại chương trình đào tạo dựa trên nhu cầu của xã hội và có những điều chỉnh tương ứng để đáp ứng nguồn lực cho xã hội. Chính các giáo viên, phải lựa chọn những chương trình có tính thích ứng với nhu cầu xã hội nếu không muốn bì đào thải.
Cả hai nguyên nhân trên tạo nên năng lực cạnh tranh của một trường. Sẽ chẳng có rủi ro mất việc nào phát sinh nếu các trường không cạnh tranh lẫn nhau để thu hút học sinh. Giáo dục ở Mỹ được phổ cập đến bậc Trung học. Học sinh trong độ tuổi phải có nghĩa vụ đi học và người học không phải đóng bất kỳ khoảng tiền nào. Vá các trường phải cạnh tranh với nhau để có thể thu hút được học sinh. Nguồn thu của trường được cấp từ chính phủ dựa trên số học sinh trường thu hút được.
Tương tự như vậy cho tất cả những công chức khác tại Hoa Kỳ. Việc một công chức có tồn tại hay không tồn tại trong bộ máy công quyền được đặt trên thước đo cạnh tranh. Ngân sách là chiếc đũa thần duy nhất để điều phối. Và duy nhất chỉ có công dân, những người trả lương để bộ máy công chức hình thành là có quyền quyết định ngân sách được chảy về đâu, cho mục tiêu gì. Một hệ thống luật pháp cho phép người dân thấy được quyền lực của mình và tin vào tính khả thi trong việc thực thi quyền lực sẽ trả công chức về đúng vị trí trong mối quan hệ với công dân.
Ngẫm lại ở nước ta, chừng nào người dân còn chưa thấy được quyền lực của mình, và chưa tin tưởng vào khả năng thực thi quyền lực của mình thì chống tham nhũng cũng chỉ là những khẩu hiệu mà thôi.
Sài Gòn, August 17, 2006
Đoàn Đình Hoàng
BrandAscend consulting
Comments
Post a Comment